Långdans, lekdans, balladdans |
![]() |
De oudste Zweedse dansen heten långdans. Långdans werd ook balladdans, kvaddans, en lekdans genoemd. Het woord lek betekent tegenwoordig spel, maar oorspronkelijk betekende het muziek en dans. Op de Färöarna wordt nog steeds långdans gedanst; daar heet het kvad. Kvaddans is echt oeroud. In de 14e eeuw kwam het naar de Scandinavische landen en de wortels ervan zouden in de branle liggen. Branle was toen de modedans in Europa. (Overigens zijn wij van mening dat het andersom is en dat långdans mogelijk al uit de vikingtijd stamt. Bewijzen daarvoor hebben wij helaas nog niet.) Hoe
ging het in zijn werk? Iedereen deed mee. Er bestonden nog geen "muurbloempjes"
en leeftijdsgrenzen waren er ook niet. Er wordt een ballade gezongen,
bijvoorbeeld een heldenverhaal of een voor die gelegenheid toepasselijke
tekst. Er is geen opstelling vooraf; alleen begint iemand te zingen,
men gaat staan, pakt elkaars hand vast, men begint te lopen, er vormt
zich een kring, het wordt vol op de vloer, blikken worden uitgewisseld,
en men beleeft de inhoud van het lied, dat iedereen meezingt. Een voorbeeld
is de volgende tekst die gaat over een belangrijke bruiloft. Ongeveer 1860 werd långdans zeldzaam in Zweden. Het parendansen werd in de 19e eeuw steeds populairder en van Frankrijk en andere landen kwamen dansen die tegenwoordig Gammaldans heten. En zo langzamerhand werden andere dansvormen gewoon, onder andere björndansen en sinkelipass. Deze laatste twee zijn nu zeldzame dansen; ze worden bij demonstraties nog wel eens gedaan. Uit de långdans kwamen de Ringdansen en de Ringlekar. Alle zogenaamde ringdansen en de dansen waarbij men van partner wisselt, worden tegenwoordig Folkliga Danser genoemd, volksdansen dus. Ook de bekende Familjvals hoort bij deze groep. Ze worden vaak gebruikt als kennismakingsdans als een grote groep mensen bij elkaar komt. Ook opstellingsdansen als kadrilj zijn Folklig dans. Op grote dansbanen, bijvoorbeeld in Jönköping, (toch een flinke stad!) kun je op zondagavond in de zomer Folklig dansen. Folklig dans en Gammaldans gaan vaak samen. Het verschil is niet zo bekend en een scherpe scheidingslijn is moeilijk te trekken. |
![]() |